افراد دروغگو ، بي عاطفه‌ و غيرقابل پيش بيني

دکتر سيدوحيد شريعت، روان‌پزشک
 

وقتي راجع به شخصيت‌هاي ضداجتماعي و ساير افرادي که اختلال شخصيت دارند و مستعد انجام کارهاي خلاف قانون و ناپسند هستند صحبت مي‌کنيم، احتمالا اولين مساله‌اي که ذهن شما را درگير مي‌کند اين است که چه‌طور بايد اين آدم‌ها را بشناسيم و از کجا بفهميم که با چنين اشخاصي روبه‌رو هستم؟ اين افراد شايد در نگاه اول اصلا قابل تشخيص نباشند و چرب‌زباني و خوش‌صحبتي و حرّاف بودن‌شان، توجه شما را چنان جلب کند که دل‌تان بخواهد با آنها وارد معامله شويد يا هم‌صحبت‌شان باشيد.
پس در يک يا چند بار اول نمي‌توانيد آنها را بشناسيد مگر اينکه با الگوي رفتاري آنها آشنا باشيد و متوجه شويد که اين گروه، يعني کساني که مبتلا به سايکوپاتي هستند، مصداق واقعي بي‌عاطفه بودن‌اند. گويا تجلي اين شعرند که: «تو کز محنت ديگران بي‌غمي/ نشايد که نامت نهند آدمي.» پژوهش‌هاي زيادي انجام شده تا بتوانند سايکوپات‌ها و جامعه‌ستيزها را بشناسند. البته کساني که ضداجتماعي‌اند تا حدي با سايکوپات‌ها هم‌پوشاني دارند اما همه آنها جزو اين گروه نيستند. امکان دارد کسي که شخصيت ضداجتماعي دارد به دليل جرايم مختلف دستگير و زنداني شود اما اکثر کساني که سايکوپات‌ هستند، طوري با پليس برخورد مي‌کنند که معمولا گير نمي‌افتند. حتي بعضي از آنها به دليل شگرد خاص خود به مشاغل مهم اجتماعي هم مي‌رسند و بدون آنکه کسي آنها را بشناسد زير آب همه را مي‌زنند و با اختلاس و خوردن حق ديگران ترقي هم مي‌کنند. من سه خصوصيت مهم افراد سايکوپات (جامعه‌ستيز) را در اينجا عنوان مي‌کنم تا آنها را راحت‌تر بشناسد:
• اين گروه در روابط بين فردي معمولا خود بزرگ‌بين و دروغگو هستند و به هر نحوي مي‌خواهند به هدف‌شان برسند و اينکه ديگران از رفتار آنها دچار چه آسيبي مي‌شوند اصلا براي‌شان مهم نيست.
• آنها در تجارب هيجاني و عاطفي معمولا نقص دارند. همه ما اگر ببينيم به دليل رفتار ما ديگري ناراحت شده است با او هم‌دردي مي‌کنيم ولي اين گروه هر بلايي بر سر مردم بياورند احساس گناه و شرم و پشيماني ندارند. چه خودشان به کسي صدمه‌زده باشند و چه غير از آن باشد، تفاوتي نمي‌کند، به هر حال آنها ناراحت نخواهند شد.
• آنها رفتارهاي بدون هدف و برنامه و کاملا تکانشي دارند و مسووليت کارهاي خود را اصلا نمي‌پذيرند و غيرقابل پيش‌بيني هستند.
به دليل همين سه خصوصيت است که هنجارها را به آساني مي‌شکنند و کارهاي غيرقانوني و غيرانساني انجام مي‌دهند. اين گروه معمولا زمينه‌هاي ژنتيکي، به علاوه شرايط محيطي مساعد که اجازه بارز شدن آن سرشت دروني را مي‌دهد، دارند. به هر حال، مي‌توانيد در جامعه، اين گروه را به خاطر عاطفي نبودن شناسايي کنيد؛ چون علامت ديگر آنها يعني تعارفات ظاهري و چاپلوسي کردن و اينکه فرد بخواهد خود را خوب‌تر از آنچه هست، نشان دهد؛ تقريبا در افراد عادي هم ديده مي‌شود و متاسفانه در فرهنگ ما جا افتاده است که گاهي به دور از واقعيات و تمايلات قلبي‌مان تعاريف مي‌کنيم و قربان صدقه يکديگر مي‌رويم اما در فرهنگ غرب، اين خصيصه را جزو علايم سايکوپات‌ها مي‌دانند.
منبع:http://salamat.com
/ن